از زمانی که عقد نکاح صورت میگیرد، زن مالک مهریه است و هر زمانی که بخواهد میتواند آن را مطالبه کند. مهریه حتی بعد از مرگ همسر نیز قابل مطالبه است. مطالبهی مهریهای که بعد از عقد نکاح میان زن و مرد تعیین میشود یکی از مهمترین قوانینی است که به صورت شرعی به زن تعلق میگیرد. از لحاظ قانونی بعد از عقد نکاح زن هر زمانی که بخواهد میتواند مهریه خود را مطالبه کند و مرد متعهد است که آن را در صورت مطالبه بپردازد. از لحاظ عرفی معمولا زن مهریهی خود را بعد از طلاق مطالبه میکند. با وجود اینکه مهریه حقی است که بعد از عقد نکاح و در حیات مرد قابل مطالبه است، ممکن است که مرد قبل از پرداخت آن فوت کند. در این صورت بعد از فوت مرد، مهریه از طریق ارثیه پرداخت میشود. اگر شوهر ارثی به جا گذاشته باشد، تمامی بدهیهای او از جمله مهریه از طریق ارثی که به جای گذاشته است پرداخت میشود. اما اگر مردی که فوت کرده هیچ اموالی نداشته باشد و یا اموال وی بسیار کم باشد، وراث هیچگونه مسئولیتی در قبال پرداخت مهریه ندارند.
شرایط تعیین کردن مهریه
مهریه باید دارای شرایط زیر باشد:
- مهریه باید ارزش مالی داشته باشد.
- اموال عمومی و اموال موقوفه را نمیتوان به عنوان مهریه در نظر گرفت زیرا زوج مالی را میتواند مهریه قرار دهد که مالک آن باشد.
- لازم نیست مهریه عین معلوم باشد بلکه انجام عمل و حرفه نیز میتواند به عنوان مهریه در نظر گرفته شود.
محاسبه میزان مهریه
اگر مهریه وجه نقد باشد و زوجین هنگام وقوع عقد برای پرداخت مهریه توافق نکرده باشند متوسط شاخص سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص سال وقوع عقد میشود و عدد به دست آمده ضربدر مبلغ ذکر شده در عقدنامه میشود. در صورت فوت شوهر مهریه از اموال باقی ماندهی وی پرداخت میشود و مبنای محاسبه تاریخ فوت خواهد بود.
مهریه پس از مرگ شوهر در دوران عقد
اگر در دوران عقد دائم بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد و دختر باکره باشد نیز مهریه قابل مطالبه است. مهریه میتواند به صورت وجه نقد و یا سکه پرداخت شود. اگر در دوران عقد موقت مهریهای تعیین نشده باشد عقد باطل محسوب میشود.اگر در این دوران نزدیکی صورت گرفته باشد کل مهریه باید پرداخت شود ولی اگر نزدیکی صورت نگرفته باشد نصف مهریه پرداخت میشود. اگر شوهر قبلا بیش از نصف مهریه را پرداخت کرده باشد میتواند مازاد را برگرداند. از آنجایی که مهریه حقی است که با مرگ از بین نمیرود، زوجه میتواند پس از مرگ همسر نیز آن را از اموال وی توقیف کند و مطالبه مهریه بعد از فوت مرد امکان پذیر است.
گرفتن مهریه از طریق دیه مرد متوفی
اگر پس از مرگ مرد به او دیه تعلق بگیرد، دیه جزء اموال وی محسوب میشود و زن میتواند از طریق دیه مهریه خود را دریافت کند. در صورت تعلق گرفتن دیه به مرد متوفی ورثه نیز میتوانند سهم الارث خود را از دیه مطالبه کنند. مهریه زن به ارثیه ورثه ارجحیت دارد و یک دین ممتاز محسوب میشود بنابراین مهریه قبل از تقسیم اموال بین وراث پرداخت میشود.
گرفتن مهریه از پدر شوهر
از لحاظ قانونی پدرشوهر هیچگونه مسئولیتی برای پرداخت مهریه ندارد. حتی اگر مرد فوت شده بسیار فقیر باشد پدر شوهر هیچ تکلیفی برای پرداخت مهریه ندارد. با اینحال اگر هنگام عقد نکاح و یا در یک قرارداد مستقل پدرشوهر پرداخت مهریه را تقبل کرده باشد زن میتواند مهریه را از پدرشوهرش مطالبه کند. اگر پدرشوهر و هر کسی که از او به شوهر ارث میرسد فوت کند، زن میتواند از طریق سهم الارث مهریه خود را وصول کند.
مطالبه مهریه از طریق دادگاه
زن میتواند برای مطالبه مهریه خود به دادگاه خانواده مراجعه کند. برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه ابتدا باید به دفاتر خدمات الکتریکی مراجعه کنید سپس برای مطالبهی مهریه دادخواست دهید. پرونده پس از پرداخت هزینه ی دادرسی به دادگاه خانواده ارجاع داده میشود و زمان رسیدگی به آن معین میشود. زن همچنین میتواند از طریق اداره ثبت اسناد رسمی مهریه خود را مطالبه کند. در این صورت، باید سند ازدواج خود را به دفتر محل ثبت عقد ببرد و خواستار صدور اجرائیه شود.
پاسخ به سوالات متداول شما
اگر مرد اموالی نداشته باشد و یا دارایی وی تمام بدهیهای وی را پوشش ندهد، زن برای دریافت مهریه حق تقدم دارد.
توقیف اموال برای گرفتن مهریه امکان پذیر است اما مرد میتواند به توقیف اعتراض کند.
وقتی زن مهریه خود را میبخشد، مرد دیگر وظیفهای در قبال پرداخت مهریه نخواهد داشت و وظیفهی او برای پرداخت مهریه به طور کلی ساقط میشود. بنابراین زن نمیتواند مهریه خود را مجددا مطالبه کند.
اگر شوهر در جلسه اول دادگاه درخواست مهریه حضور پیدا نکند دادگاه به صورت غیابی او را محکوم به پرداخت مهریه میکند.
وکالت دادن به وکیل برای طلاق توافقی مزایای زیاد دارد که شامل موارد زیر میشود:
نیازی به حضور هیچ یک از خواهان در دادگاه نیست.
اضطراب ناشی از طلاق کاهش مییابد.
پروسه طلاق زوتر انجام میشود.
از آنجایی که مرد به تنهایی حق طلاق دارد زن نمیتواند به این امر مخالفت کند و فقط میتواند حق و حقوق خود را مطالبه کند.
زن میتواند در هر زمانی مهریه خود را مطالبه کند و اقدام به اجرای آن کند.